Religie?

Meditatie vindt zijn oorsprong in religieuze tradities. De christelijke mystici bedachten het woord. In deze traditie betekent het zoiets als het overdenken van episodes uit de bijbel of het leven van heiligen. Ook islamitische sufi tekkes, allerlei hindoe-stromingen en de verschillende boeddhistische tradities kennen een meditatieve traditie.

Meditatie zoals we het tegenwoordig beoefenen komt meestal voort uit een van de boeddhistische tradities. Maar dat betekent niet dat we daarmee meteen boeddhisten zijn. En dat is maar goed ook. Vrijwel alle godsdiensten ter wereld kenmerken zich voornamelijk door hun specifieke dogmatiek; regels die je moet volgen om “erbij te horen”.

Katholieken geloven in de drie-eenheid van god, in heiligen, in de onbevlekte ontvangenis en in de transsubstantiatie van de sacramenten. Moslims geloven in de vijf plichten en de zes geloofsartikelen: geloof in de eenheid en almacht van god, in de engelen, de profeten, de openbaringen, de voorbestemming, en de wederopstanding en het laatste oordeel. Thaise boeddhisten geloven in de werkzame kracht van amuletten, de goddelijkheid van hun koning en de beperkte rol van vrouwen in het geestelijk leven. Tibetaans-boeddhisten geloven dat de grondlegger van hun geloof uit een lotusbloem is geboren en dat een leraar moet worden beschouwd als een bijna goddelijke figuur. Het afwijzen van een kernpunt van dogmatiek is in veel gevallen voldoende om door andere gelovigen als ongelovige te worden beschouwd.

Ik denk dat de meeste grondleggers van religies zelf weinig trek hadden in het volgen van de vigerende geloofsregels. Ik denk dat hun onafhankelijkheid van dogmatiek ze verbindt. En ik denk dat wij onszelf niet hoeven te bekeren tot een (nieuwe) religie om elementen van een meditatieve traditie te kunnen beoefenen.

Er zit een zekere schoonheid in het integreren van traditionele geestelijke technieken in je hedendaagse bestaan. Wij zijn doelgerichte wezens en we pikken overal van mee wat we kunnen gebruiken. Als meditatie je dichter bij jezelf brengt, je helpt om je innerlijke rust te hervinden in stressvolle tijden, je beter in staat stelt je doelen na te streven, waarom niet?

Dat betekent niet dat er niet nog andere elementen in andere religieuze tradities te vinden zijn die ook goed aansluiten bij je doelen. Het betekent wel dat je niet bang hoeft te zijn om ingepakt en bekeerd te worden door gelovige lieden die meditatie gebruiken als een soort gateway drug. Dat is hoe dan ook niet het doel van Mindful Mornings. Ik ben ten volle overtuigd dat meditatie waarde kan toevoegen aan het leven van mensen. Datzelfde kan ik van religie niet zo ongekwalificeerd zeggen…