Mindfulness voor de werkvloer
Het was al aangetoond dat mindfulness meditatie een positief effect heeft op pijnbeleving. Daarmee bedoel ik niet dat de pijn sterker wordt beleefd maar dat ze meer wordt gezien als “sensatie” en minder als “ongewenst”. Het corticale mechanisme dat daarvoor zorgt lijkt nu te zijn blootgelegd door een promovendus aan de Universiteit van Maastricht.
“Oorzaak veranderde pijnbeleving bij meditatie ontdekt in de hersenen” verder lezen
Het Default Mode Network is een verzameling hersenstructuren die actief worden wanneer je niet geconcentreerd ergens mee bezig bent. Als je dagdroomt, bijvoorbeeld, als je je zorgen aan het maken bent, of tijdens introspectie. Het wordt gekarakteriseerd door een laag activiteitsniveau van de hersenen als geheel terwijl men toch wakker is.
Deze correlatie is in 2001 ontdekt en sinds die tijd veelvuldig onderzocht. Sinds enkele jaren is er ook onderzoek op gang gekomen die kijkt naar de effecten van meditatie op dit hersensysteem. Het is een logische stap, aangezien meditatie te maken heeft met het oefenen van concentratie.
Zo is onderzocht of de hersenen van mensen die regelmatig mediteren verschillen van mensen die dat niet doen. Het Default Mode Network blijkt zwakker te zijn bij meditatie-veteranen, terwijl het Task Positive Network – dat actief wordt wanneer er een taak is waarbij concentratie van belang is – in kracht toeneemt. Dit effect treedt niet alleen op tijdens meditatie, maar ook tijdens de baseline meting.
De hersenen zijn veel dynamischer dan vroeger wel werd aangenomen. Hersengebieden groeien en krimpen met het verloop van weken en maanden. Dit fenomeen wordt ook wel neuroplasticiteit genoemd.
Mensen die regelmatig mediteren hebben minder last van stress, angstigheid en depressie. Dat komt regelmatig naar voren uit wetenschappelijke onderzoeken naar de effectiviteit van mindfulness meditatie. Hoe vertaalt zich dat op hersenniveau?
Recent onderzoek laat zien dat mensen die regelmatig mediteren er kleinere amygdala’s op na houden dan mensen die dat niet doen. De amygdala wordt verantwoordelijk gehouden voor het ervaren van de fight or flight response en lijkt een van de belangrijkste centra in de hersenen te zijn die actief worden wanneer angst wordt ervaren.
Link: http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0064574
Verbindingen tussen hersengebieden lijken sterker te zijn bij mensen die regelmatig mediteren. Dit blijkt uit onderzoek van het Neuro-imaging laboratorium van de Amerikaanse universiteit UCLA.
Het effect geldt voor alle hersengebieden. Een grotere mate van verbinding tussen hersengebieden wordt in verband gebracht met een snellere informatieoverdracht.
Daarnaast is uit hetzelfde onderzoek gebleken dat de hersenen van meditatoren minder ouderdomsgerelateerde krimp lieten zien.
Het gaat in dit onderzoek vooral om de “witte stof” in de hersenen: de verbindingen die hersencellen met elkaar maken. Het gaat daarbij dus vooral om de overdracht van informatie. Saillant is wel dat het onderzoek mensen betreft die al jaren lang mediteren. De meditatie-ervaring loopt uiteen van vijf tot zesenveertig jaar.
Eerder toonde onderzoek van dezelfde universiteit al aan dat de hersenen van mensen die langere tijd mediteren groter neigen te zijn en meer grijze stof hebben dan de hersenen van mensen die niet mediteren. De term “grijze stof” wordt gebruikt om de cellichamen van hersencellen aan te duiden. Grijze stof houdt zich vooral bezig met informatieverwerking.
Oorzakelijk verband is in deze onderzoeken niet bekeken. Verder onderzoek moet dan ook uitwijzen of deze afwijkingen in witte en grijze stof worden veroorzaakt door meditatie. Het zou namelijk ook zo kunnen zijn dat mensen met deze kenmerken zich eerder aangetrokken voelen tot meditatie.
Link: http://newsroom.ucla.edu/releases/is-meditation-the-push-up-for-210549